![]() |
అయి! వైష్ణవి! నిర్గతా క్షణాత్!
కలయంతీ మమ నిత్య హృద్వ్యథామ్,
జననీ జనక స్స్వసా చ తే,
కథమేతాంశుచ మంబ! బిభ్రతి!
జాతే! వైష్ణవి! కింవదామి మమ దుర్భాగ్యం ? హతా త్వం మయా,
త్వామాబాల్య మహం ప్రవర్ధ్య, వదనే మృత్యో స్స్వయం వ్యక్షిపమ్;
మామేత్యార్తరవం శ్రుతాశ్రుతపదం దుర్వారయా బాధయా
కుర్వత్ త్వద్వదనం స్ఫుటం నయనయో రద్యా2పి మే లంబతే .
సుమనోహర గాననైపుణీమ్,
జనసమ్మోహన కణ్ఠమాధురీమ్,
స్మిత ముద్రిత మాననం చ తే
మమ విస్మర్తు మనీశ్వరం మన:
తాతస్త్వాం తవ మాతులస్య నిలయే విశ్వాసతో న్యస్తవాన్,
సాక్షాన్మాతుల ఏవ హంత! సమభూత్ త్వత్ప్రాణ నిర్వాపణ:
నిత్యత్వత్స్మరణానుభావదహనై ర్దందహ్యమానాత్మనా
జీవిష్యామి వృథా ధృతై రవిగతై: ప్రాణై శ్చలత్ప్రేతవత్
అవికచ కుసుమం త్వం, జీర్ణ పర్ణోపమో2 హం,
స్ఫుటమధిగమనీయా2 ప్యావయో రానుపూర్వీ,
త్వమసి ఖలు గృహీతా మృత్యునా మాంవిహాయ !
క్రమవిధిషు విచిత్రక్రూరమార్గో హి కాల:
ఏకోనవింశతిసమా: అసమాన గానే-
నాహ్లాద్య హృద్యమధురేణ జనాన్ సమస్తాన్,
యాతా హి వైష్ణవి! విహాయ తవ ప్రియాన్ న: ,
స్వప్నోత్థితా ఇవ వయం చకితా విషణ్ణా:
వత్సే! స్మరామి తవ బాల్యవిచేష్టితాని
యాని ప్రమోదజననాన్యభవన్ పురా మే,
అద్య త్వయి ప్రబల కాలగతేర్గతాయామ్,
తాన్యేవ హంత జనయంతి నితాంత తాపమ్.
శవాగారే నానా శవనికర మధ్యస్థ ఫలకే
శరీరం తే దృష్ట్వా సపది హృదయం స్తబ్ధ మివ మే ,
శయానా స్వైరం యా మృదుతలిమవ చ్ఛీతలగృహే
స్వకే, సాప్యద్యైవం కథ మిహ బతేత్యుత్కట శుచా.
నభస్తారాహీనం, సరిదసలిలా, రాత్రిరవిధు:,
మయూరో నిష్పింఛో , వన మపిక, మాస్యం వినయనమ్;
అపుత్రం దాంపత్యం, సురుచిరగృహం దీపరహితమ్,
త్వయా హీనానాం న: శకలితహృదాం వృత్తిరధునా.
దృష్ట్వా2పి త్వాం హతామగ్రే
దగ్ధ ప్రాణ దిధీర్షయా ;
యత్పిబామి యదశ్నామి
తత్ తత్ త్వద్రక్తమాంసవత్ .
ద్విచక్రికాచోదనసాధనాది
దుర్బోధపాఠార్థవిమర్శనాది,
త్వయా పురా కారిత, మద్య తన్మే
కథైకశేషం ఖలు! కాలదౌష్ట్యాత్ !
దూయే నిరంతర హృదంతర వర్ధమాన
దు:ఖాగ్నినా, జలనిధిర్బడబాగ్నినేవ,
న ప్రాణహృత్, నచ తనుర్హృ దిదం తు దు:ఖమ్,
చిత్తైకదాహి; న హి శామ్యతి జీవతో మే .
త్వాదృ గ్దుర్లభ తనయాం కదాపి పిత్రో: ,
ఆబాల్యం నిజతనయామివానులాల్య,
క్షిప్త్వా నిష్కరుణ మకాలమృత్యువక్త్రే,
కో నామ ప్రభవతి జీవితుం మదన్య:
హైమారంభం యశోదాంతం,
చికిత్సాలయయోర్ద్వయో: ;
అపూర్ణం జీవితం తే2భూత్
ప్రారబ్ధత్యక్తకావ్యవత్ .
జానామి నశ్వరమిదం జగదేవ సర్వం,
జ్ఞాత్వాపి వత్సలతయా విలపామ్యనీశ: .
మోహో లవిత్ర మివ బుద్ధిలతాం ఛినత్తి,
కాలేన తత్ప్రశమనం, న తు మత్ప్రయత్నాత్.
తత్వజ్ఞాన శ్రీనిధి శ్శోకనోది ,
వ్యాసప్రోక్తం యన్మహాభారతాఖ్యం,
సాంగోపాంగం తస్య చాంగ్లానువాదం
త్వత్స్మృత్యర్థం కర్తుమిచ్ఛామ్యపూర్వం .
ఖరఫాల్గున సిత నవమీ
మృగశీర్షక శుక్రవాసరప్రాహ్ణే ,
స్వస్రీయీ న: ప్రథమా
నిధి రివ చోరేణ మృత్యునాపహృతా.